In ons land verdrinken elk jaar gemiddeld zo’n 80 mensen. Ongeveer 9 daarvan zijn onder de 15 jaar oud. Gelukkig al een stuk minder dan rond 1950, toen bijna 300 kinderen de verdrinkingsdood vonden. Er verdrinken sinds die tijd vooral veel minder kinderen. Toch is het nog steeds opletten geblazen als je met kinderen naar zee of het zwembad gaat en ook in hele ondiepe wateren kan het gevaar loeren. Waar we in dit artikel vooral voor willen waarschuwen is dat verdrinken anders gaat dan de meeste mensen denken. Het is namelijk niet altijd zo dat verdrinkende mensen om hulp schreeuwen, integendeel, vaak doen ze dit helemaal niet!
Verdrinken gebeurt meestal in stilte
Op televisie zie je mensen die verdrinken in paniek zwaaien, spetteren en om hulp roepen, maar dit gebeurt zelden in het echte leven. In eerste instantie treedt bij mensen de zogenaamde ‘’Instinctieve Verdrinkingsreactie’’ (Instinctive Drowning Response) op om verstikking in het water te vermijden.
Voordelige reddingsvesten voor volwassenen en kinderen en reddingvest knipperlicht
De stadia van ''Instinctive Drowning Response'':
- In vrijwel alle gevallen zijn drenkelingen niet in staat om te roepen om hulp. Fysiologisch zijn we zo ingesteld dat ademhalen belangrijker is dan spraak. Als de ademhaling dus niet kan worden voldaan, is roepen onmogelijk.
- Bij een drenkeling komt de mond beurtelings boven water en weer onder water en is niet lang genoeg boven water om uit te ademen en in te ademen en dan nog om hulp te roepen.
- Er zit in ons een natuurlijk instinct die ons dwingt om de armen zijwaarts te strekken en te ‘’drukken’’ op het wateroppervlak zodat we iets boven het water uit hopen te komen. Dit maakt zwaaien onmogelijk.
- Tijdens dit proces heeft de drenkeling dus geen vrijwillige controle over zijn armbewegingen. Zwaaien om hulp, bewegen naar de goede richting en het bereiken of aanpakken van reddingsmateriaal is dus niet mogelijk.
- Tijdens de ‘’Instinctieve Verdrinkingsreactie'' blijft het lichaam rechtop in het water, wat ongeveer 20 tot 60 seconden kan worden volgehouden.
Natuurlijk betekent dit alles niet dat iemand die in het water ligt te spetteren en zwaaien en roepen niet aan het verdrinken is, diegene verkeert wel degelijk in een noodsituatie. Soms is de‘’Instinctieve Verdrinkingsreactie’’ afwezig en met wat geluk kunnen deze mensen zich zelf redden door bijvoorbeeld een reddingsband aan te pakken.
Let op: Een zwemvest helpt drijven, maar is geen reddingsvest!
Andere (mogelijke) tekenen die erop kunnen wijzen dat iemand aan het verdrinken is:
- Ogen zijn gesloten
- Haar dat over de ogen of voorhoofd valt
- Niet vooruit komen terwijl in een bepaalde richting gezwommen wordt
- Hijgen of hyperventilatie
- Hoofd dat schuin achterover gehouden wordt met een open mond
- Ogen die glazig en leeg kijken en nergens op kunnen concentreren
- Benen die niet gebruikt worden
- Alsof het lijkt dat er een onzichtbare ladder beklommen wordt
- Op de rug proberen te rollen
Opblaasbaar reddingsvest voor volwassenen
Wees er dus niet al te zeker van dat alles oké is, als iemand overboord is gevallen. Vaak ziet verdrinken er helemaal niet uit als verdrinken. Het kan er op lijken dat iemand ‘’gewoon’’ naar boven naar het dek kijkt en aan het watertrappelen is. Vraag altijd of het goed gaat en als ze niet antwoorden, dan heb je maar ongeveer 30 seconden om ze te redden.
Tot slot: Let vooral en bovenal op kinderen die géén geluid maken in het water. Instinctmatig letten we op kinderen die gillen en lawaai maken, maar verdrinking bij kinderen gebeurt (net als bij volwassenen) meestal in stilte.
